Dat waren de laatste woorden van Meindert Muller, voordat hij op tweede kerstdag in de ochtend werd getroffen door een hersenbloeding. Nog vier dagen hebben we over hem mogen waken en op 29 december is hij in alle rust gestorven.” Zo staat het op de rouwbrief. Op de voorkant een ontroerend mooie foto van een opa met een van zijn zes kleinkinderen aan de hand, die door het bos naar het licht wandelt.
Meindert was een jaar ouder dan ik. We kenden al elkaar als sinds 1978. Hij was net een jaar directeur van een pas opgericht landelijk Missionair Centrum, toen ik daar in dienst kwam. Het MC was een initiatief van religieuze organisaties, zoals de paters van Cadier en Keer, van de Cauberg en die van Wittem, de broeders van Maastricht. De zusters van Heythuysen stelden hun Claraklooster in Heerlen beschikbaar. De opdracht was om missiewerk in Nederland te doen. Wat dat moest inhouden, mochten we zelf uitzoeken. Dat hebben we met plezier gedaan. Gaandeweg. Altijd op zoek, net als de Driekoningen, naar een betere wereld, die ons ooit beloofd is. Maar die we zelf dichterbij moeten brengen.
Daar geloofden we in bij het MC. Ik herinner me nog goed de eerste jaren, waarin ik elke week met Meindert in de trein zat. We begeleidde in Den Bosch een WereldWerkKursus. Twee jaar lang elke dinsdagavond. Anderhalf uur heen en rond middernacht anderhalf uur terug. Alle tijd om elkaar beter te leren kennen. En na verloop van tijd ook steeds meer leren waarderen. We ontdekten waar we warm voor liepen en waar we niet goed van werden.
Een kwart eeuw werkten we prima samen. Hij als directeur en ik als zijn vervanger in de tijden dat hij wat langer afwezig was. Meindert zorgde ervoor dat het centrum landelijk zichtbaar en aanspreekbaar was. Hij vertegenwoordigde ons en legde onvermoeibaar uit wat we deden en waarom. Daardoor groeide het aantal orden en congregaties, dat het MC financieel overeind hield, uit tot ruim zestig, verspreid over heel Nederland.
Zelf kreeg ik de kans, om een Baanlozencentrum in Heerlen op poten te zetten, samen met uitkeringsgerechtigden, waar zij hun eigen activiteiten deden en lieten zien waartoe “baanlozen” in staat zijn. En sinds 1983 was ik vooral bezig met vluchtelingen, die door het terughoudende beleid van het kabinet Lubbers en zijn opvolgers op straat terecht kwamen. Tegen mensen, die vrezen voor hun leven, zeggen dat ze terug moeten of gevangen zetten, helpt niemand. Ook de VVD- en PVV-stemmers niet. Praat met mensen, luister naar hun verhaal en zoek samen naar een weg vooruit.
En dan blijkt dat een aantal van de uitgeprocedeerde vluchtelingen heus wel naar huis wil, als het er veilig is voor hen en als ze perspectief hebben op een eigen inkomen. Ik ben nu vrijwilliger bij WereldWijd in Eckelrade. Daar kunnen terugkeerders een kist met een inhoud van een kubieke meter vullen met spullen, die zij thuis kunnen gebruiken om een eigen bedrijfje te starten. In de afgelopen 15 jaar zijn al meer dan 700 kisten verscheept naar 56 verschillende landen. Het project WereldTools wordt al jaren gefinancierd door Europa en het ministerie van Justitie. Vorig jaar kreeg het de prijs voor het beste terugkeerproject van Europa.
Bij het Missionair Centrum is rond 1988 een extra organisatie opgericht, om het werk met ongedocumenteerde mensen te doen. In Zuid-Limburg zorgde de Gerrit van de PaschStichting voor alternatieve opvang, bij mensen thuis of in kloosters en landelijk werd steunden geboden aan vrijwilligersgroepen, die zich inzetten voor vluchtelingen in de knel zoals in Eindhoven, Den Bosch. Er was ook een netwerk van asieladvocaten, die bereid waren vluchtelingen te helpen bij hun (nieuwe) asielaanvraag. Begin deze eeuw hebben we actief gezocht naar een goed fundament voor het werk met mensen, die op straat gegooid werden. We hebben iedereen, die betrokkenheid toonde, uitgenodigd in de grote zaal van het Missionair Centrum. De zaal zat vol met tachtig enthousiaste mensen en op het eind van de avond meldden zich zes mensen, die samen en nieuwe stichting hebben opgericht. Zo stonden o.a. Corrie Schoffelen, Pol Verhelle en Monique Permesaen aan de wieg van SNOP. Later werd het VLOT en tegenwoordig gaat dit werk verder onder de naam VLOTteam van het Leger des Heils.
Elkaar opzoeken, naar elkaar luisteren, samen zoeken naar een uitweg. En als je pretendeert samen te werken aan een betere wereld, is het noodzakelijk om zelf het goede voorbeeld te geven. Dat is waarin Meindert geloofde. Verder geen grootse ideologie of een boek vol regels. Luister en luister zorgvuldig. Dat heb ik ook van hem geleerd. En daar ben ik hem dankbaar voor. En voor zijn trouwe vriendschap. De zorg, die hij had voor de mensen met wie hij omging. Zonder onderscheid. Vriendelijk, gastvrij, geduldig en wijs. Niet alleen zijn vrouw Mariet en zijn dochters Paulien en Ank gaan hem missen, maar nog veel anderen ook.
Wat overblijft is zijn podcast met de titel “Meindert Muller heeft mooi praten”. Af en toe zoek ik daar troost bij zijn gedichten en zijn bijzondere stem.
Maastricht, 9 januari 2025, martin jansen